Verwatering aandelen – belangrijk om goed te regelen!

Verwatering aandelen – belangrijk om goed te regelen!

Verwatering aandelen: een belangrijk onderwerp. Zowel voor de degene die aandelen koopt/neemt, als voor degene die aandelen verkoopt/vergeeft. Overdenk hierbij van tevoren de eigen positie. En regel het direct goed. Door verwatering van aandelen kunnen namelijk twee grote belangen worden geschaad: financieel en qua zeggenschap.

Heeft u advies nodig of bijvoorbeeld een (concept) overeenkomst, bel 06-57644156 of mail naar info@schetsadvocatuur.nl – kwaliteit, snelheid en betaalbaar

Een meerderheidsaandeelhouder zal de bevoegdheid tot uitgifte van aandelen willen behouden. Bijvoorbeeld om het eigen vermogen van de BV te kunnen vergroten middels het aantrekken van een investeerder. Of om de zeggenschap in de AV (algemene vergadering van aandeelhouders) te kunnen beïnvloeden.

Een minderheidsaandeelhouder heeft veelal een tegengesteld belang. Die wil geen verwatering aandelen, waardoor zijn aandelenbelang in omvang vermindert, zijn winstdeel vermindert en tevens zijn zeggenschap.

Maatwerk is hierbij zinvol. Schets Advocatuur levert u aanvullende service in de vorm van maatwerk. Bel hiervoor s.v.p. naar Schets Advocatuur (06-57644156) of mail naar info@schetsadvocatuur.nl – voor advies op maat!

Verwateren van aandelen – bevoegdheid

Artikel 2: 206 lid 1 BW bepaalt kort gezegd: De vennootschap kan slechts ingevolge een besluit van de algemene vergadering na de oprichting aandelen uitgeven, voor zover bij de statuten geen ander orgaan is aangewezen.

Ofwel: aan de AV komt in beginsel de bevoegdheid toe om tot uitgifte van aandelen te besluiten (verwatering aandelen). Dit indien de statuten dit bepalen of indien de statuten hierover zwijgen.

Voor de meerderheidsaandeelhouder is het dus inzake verwatering aandelen belangrijk om via de statuten deze bevoegdheid tot uitgifte van aandelen bij de AV te leggen. EN daarbij te zorgen voor doorslaggevende zeggenschap in de besluitvorming hierover. Wat dit laatste betreft: zorg bijvoorbeeld voor besluitvorming in de AV met meer dan 50% van de aandelen, indien de meerderheidsaandeelhouder meer dan 50% van de aandelen in bezit heeft.

De minderheidsaandeelhouder heeft, vanuit zijn positie, hetzelfde belang inzake verwatering aandelen: ligt de bevoegdheid tot uitgifte van aandelen bij de AV, probeer dan voor dit specifieke besluit te zorgen voor doorslaggevende zeggenschap. Zorg bijvoorbeeld voor besluitvorming in de AV met meer dan 75% van de aandelen (stemmen). Dit indien de minderheidsaandeelhouder 25% of meer van de aandelen in bezit heeft.

Voorkeursrecht: voldoende in geval van uitgifte van aandelen?

Artikel 2: 206a lid 1 BW bepaalt kort gezegd: Voor zover de statuten niet anders bepalen, heeft iedere aandeelhouder bij uitgifte van aandelen een voorkeursrecht naar evenredigheid van het gezamenlijke bedrag van zijn aandelen.

Gaat dit goed “volgens dit boekje” en is dit gewenst door alle aandeelhouders, dan krijgt elke aandeelhouder er bij verwatering aandelen naar rato van zijn bestaande aandelenbelang een pluk aandelen bij. Waardoor ieders aandelenbelang, winstdeel en zeggenschap gelijk blijft.

Doch als je als minderheidsaandeelhouder per se en dus in alle gevallen verwatering aandelen wilt voorkomen, ben je er namelijk niet met dit voorkeursrecht.

Je kunt namelijk wel een (statutair) voorkeursrecht hebben bij uitgifte van aandelen, maar als het de minderheidsaandeelhouder (ten tijde van de beoogde uitgifte van aandelen) ontbreekt aan (voldoende) financiële middelen om die aandelen te kunnen kopen/nemen, dan kan de meerderheidsaandeelhouder bedoelde aandelen (uiteindelijk) uitgeven aan een nieuwe aandeelhouder.

Daardoor vindt dus toch verwatering aandelen plaats. Met voornoemde gevolgen. Terwijl de minderheidsaandeelhouder dacht via het voorkeursrecht voldoende te zijn beschermd tegen verwatering aandelen.

Ergo: voor een minderheidsaandeelhouder blijft dus inzake verwatering aandelen belangrijk te proberen voor dit specifieke besluit tot uitgifte van aandelen te zorgen voor doorslaggevende zeggenschap in de AV. Ofwel: geen besluit tot uitgifte aandelen/verwatering aandelen zonder zijn toestemming. Dat kan via het regelen van een zgn. gekwalificeerde meerderheid (met quorum eis) of via unanimiteit bij deze besluitvorming binnen de AV. Dit vast te leggen in de statuten en in een aandeelhoudersovereenkomst.

Statuten en het verwateren van aandelen: vanuit de meerderheidsaandeelhouder

Wil de meerderheidsaandeelhouder wel verwatering aandelen/uitgifte aandelen kunnen (blijven) realiseren, dan is – naast doorslaggevende zeggenschap in de AV op dit besluit – te denken aan het volgende:

1. De statuten “anders laten bepalen” (zie eerste deel zin art. 2:206a lid 1 BW) namelijk dat niet iedere aandeelhouder bij uitgifte van aandelen een voorkeursrecht heeft;
2. De statuten laten bepalen dat het voorkeursrecht door (een besluit van) de AV, voor een bepaalde uitgifte, kan worden beperkt of uitgesloten.

Wat dit laatste betreft: bij een besluit van de AV tot beperking of uitsluiting van het voorkeursrecht dient wel het gelijkheidsbeginsel van art. 2:201 lid 2 BW in acht te worden genomen. Dit beginsel is van dwingend recht (dus niet contractueel van af te wijken). Kort gezegd betekent het: aandeelhouders dienen door de vennootschap gelijk te worden behandeld.

De AV mag derhalve niet willekeurig het voorkeursrecht voor bepaalde aandeelhouders uitsluiten en voor andere aandeelhouders niet. Verder dient bij deze besluitvorming (van de AV tot beperking of uitsluiting van het voorkeursrecht) de norm van de redelijkheid en billijkheid in acht te worden genomen.

Ongelijke behandeling van aandeelhouders mag alleen indien daarvoor – volgens geldende jurisprudentie – een objectieve en redelijke rechtvaardiging kan worden aangewezen. En dit is natuurlijk voer voor juristen … om te kunnen bepalen of en zo ja wanneer daarvan sprake is.

Verwateren van aandelen en statuten: vanuit de minderheidsaandeelhouder bezien

Vanuit de positie als minderheidsaandeelhouder is het inzake dit onderwerp verwatering aandelen ook van groot belang om naar de statuten van de vennootschap te kijken. Zeker bij aanvang van een deelneming.

Is het voor de vennootschap en bestaande aandeelhouder(s) van groot belang dat de beoogde toetreder gaat participeren in de vennootschap, dan kun je als beoogd minderheidsaandeelhouder ook meer eisen stellen.

Zo kan het bijvoorbeeld wenselijk zijn om de bestaande statuten van de BV te laten aanpassen. Zodat bijv. wordt bepaald dat iedere aandeelhouder bij uitgifte van aandelen een voorkeursrecht heeft en dat het voorkeursrecht niet door (een besluit van) de AV kan worden beperkt of kan worden uitgesloten.

Let als minderheidsaandeelhouder inzake verwatering aandelen ook op de soms in statuten voorkomende mogelijkheid van delegatie van de uitgiftebevoegdheid aan het bestuur (in plaats van de AV). Voor wat betreft de besluitvorming hierover door de AV moet de minderheidsaandeelhouder ook hier goed kijken naar het (proberen te) verkrijgen van doorslaggevende zeggenschap in deze besluitvorming.

Anders zou de meerderheidsaandeelhouder alsnog, via een ander orgaan (het bestuur), dus via een omweg, kunnen proberen tot uitgifte van aandelen/verwatering aandelen over te gaan. Daarbij de AV en dus een eventuele gekwalificeerde meerderheid ter zake van de minderheidsaandeelhouder vermijdend.

Overigens bestaat op dit vlak wel jurisprudentie, waarop de minderheidsaandeelhouder in voorkomend geval ook een beroep kan doen.

Zie voor algemene informatie over een bedrijf overnemen, deze pagina van de KvK.

Contractueel: de aandeelhouders – of participatieovereenkomst

Tenslotte is het voor elke aandeelhouder, meerderheidsaandeelhouder of minderheidsaandeelhouder, van groot belang om dit onderwerp verwatering aandelen op juiste wijze mee te nemen in de aandeelhoudersovereenkomst of in de participatieovereenkomst.

Ontstaat er namelijk later een geschil tussen aandeelhouders, dan kan het juist hebben geregeld van dit onderwerp verwatering aandelen de positie van betreffende aandeelhouder maken of breken. Bijvoorbeeld ook bij onderhandelingen over een door de ene of andere aandeelhouder gewenste exit.

Heeft u verder vragen over verwatering aandelen of is er behoefte aan juridische begeleiding bij uw verkoop aandelen, bedrijfsoverdracht of bij de aankoop of bij het nemen van aandelen, dan ben ik u graag van dienst.

Berkel-Enschot, 12 december 2017
Auteur van dit artikel © :
mr. Enno Schets
Advocaat
Schets Advocatuur
013-5331752
06-57644156
www.schetsadvocatuur.nl