Exit plannen (op termijn)? Juiste inhoud drag along bepaling essentieel.
Drag along: zowel voor de meerderheidsaandeelhouder als voor de minderheidsaandeelhouders van belang om inhoudelijk goed te bekijken.
Bent u eigenaar van een bedrijf en wilt u bijvoorbeeld werknemers of andere partijen aandeelhouder maken? Denk dan vooruit. Nu bent u nog 100% aandeelhouder en kunt u nog al uw aandelen verkopen. Mocht een goede kandidaat koper voorbij komen. U heeft geen aanbiedingsverplichting of toestemming van enige andere aandeelhouder nodig.
U bent immers enig aandeelhouder.
Deze situatie verandert volledig, zodra u 1 of meerdere aandeelhouders erbij krijgt. Statuten van een BV kennen doorgaans een blokkeringsregeling. Veelal in de vorm van een aanbiedingsverplichting van uw aandelen aan uw mede aandeelhouder. Of een goedkeuringsregeling: de Algemene Vergadering van aandeelhouders moet de verkoop van aandelen goedkeuren.
Heeft u nog wel de (doorslaggevende) zeggenschap?
Een juiste drag along regeling biedt uitkomst.
Drag along – wat is het?
Als gevolg van een drag along recht krijgen bepaalde (of alle) aandeelhouders het recht om de andere aandeelhouder(s) mee te trekken / te verplichten hun aandelen mee te verkopen aan een derde.
Een dergelijke bepaling wordt doorgaans in een aandeelhoudersovereenkomst opgenomen.
We zien drag along bepalingen soms ook terug in statuten. Statuten hebben zgn. “goederenrechtelijke werking”. Een overdracht in strijd met de blokkeringsregeling der statuten komt niet tot stand.
Contractuele regelingen zoals een aandeelhoudersovereenkomst hebben deze goederenrechtelijke werking niet. Overdracht van aandelen in strijd daarmee levert wanprestatie op maar de overdracht is op zichzelf wel geldig.
Het kan het overwegen waard zijn om de drag along regeling in de statuten te laten opnemen. Dat dient de notaris te doen. Via een akte statutenwijziging. Nadeel daarvan kan zijn dat de statuten worden gedeponeerd bij de KvK. Deze zijn aldus daardoor op te vragen en door derden in te zien.
Drag along en statuten
De vraag is natuurlijk hoe een drag along bepaling zich verhoudt tot de statuten van de BV. Immers statuten kennen doorgaans voornoemde blokkeringsregeling. Veelal in de vorm van een aanbiedingsverplichting van uw aandelen aan uw mede aandeelhouder. Of voornoemde goedkeuringsregeling.
Hoe kunt u de andere aandeelhouder(s) mee te trekken bij verkoop aan een derde? Terwijl de statuten u verplichten om uw aandelen bij beoogde verkoop aan een derde eerst aan te bieden aan uw mede aandeelhouder(s)?
Maken uw aandeelhouders gebruik van deze aanbiedingsverplichting, dan kunt u uw of alle aandelen van de vennootschap niet verkopen aan de beoogde derde partij.
Uit relevante literatuur volgt dat via een aandeelhoudersovereenkomst – van de statuten – afwijkende rechtsgeldige afspraken ter zake kunnen worden gemaakt:
De aandeelhouder die tot aanbieding aan zijn medeaandeelhouders verplicht is, kan door de laatstgenoemden van deze verplichting worden ontheven bij obligatoire overeenkomst. Dit kan doordat de medeaandeelhouders afzien van de uitoefening van hun reflectierechten. Het gevolg van een en ander is onzes inziens dat de statutaire aanbiedingsregeling buiten werking wordt gesteld zodat overdracht van de aandelen kan plaatsvinden zonder dat eerst tot aanbieding van de aandelen over behoeft te worden gegaan. Aangezien in een dergelijk geval geen sprake is van een overdracht in strijd met de statutaire regeling, speelt de goederenrechtelijke werking van de statutaire blokkeringsregeling verder geen rol. Het is immers (evenals onder het oude recht) ook mogelijk in de statutaire regeling zelf op te nemen dat de aandeelhouder zijn aandelen niet behoeft aan te bieden indien de medeaandeelhouders schriftelijk hebben verklaard af te zien van hun reflectierechten, waarna een vrije overdracht rechtsgeldig kan geschieden. Onzes inziens kan in persoonsgebonden verhoudingen een dergelijk afzien van rechten uit de overeengekomen statutaire blokkeringsregeling dan ook – met gelijke geldigheid – plaatsvinden in een latere overeenkomst.
Zie hiertoe het artikel: “Doorwerking van aandeelhoudersovereenkomsten in het vennootschapsrecht. Een analyse in de context van de persoonsgebonden vennootschap Richard Nowak en Tom van Duuren”. Gepubliceerd door Boom Juridisch.
Drag along – aandachtspunten algemeen
- Keuze tussen “harde” of “zachte” drag along: wordt de drag along zo ingericht dat de verkopend aandeelhouder bij verkoop aan een derde eerst zijn aandelen aan zijn mede aandeelhouders moet aanbieden? Of wordt de drag along aldus ingericht dat de verkopend aandeelhouder bij verkoop aan een derde direct de andere aandeelhouders kan meetrekken in de verkoop?
- Indien voor voornoemde “harde” variant wordt gekozen, neem dan in de aandeelhoudersovereenkomst of participatieovereenkomst op dat de aandeelhouders (uitdrukkelijk) afstand doen van hun rechten onder de statutaire blokkeringsregeling (zie literatuur hierboven);
- Krijgen alle aandeelhouders een drag along recht, of alleen de meerderheidsaandeelhouder?
- Herstructurering: let er op dat de (eerdere) regeling ter zake zo nodig opnieuw voor de relevante vennootschap wordt overeengekomen;
- Certificering van aandelen: zorg ervoor dat de drag along regeling in de administratievoorwaarden van de STAK wordt opgenomen. Maak een aandeelhoudersovereenkomst, waarbij de STAK ook partij is en zich – middels ondertekening – verplicht de drag along en overdracht aandelen na te komen (inclusief volmacht daartoe).
Aandachtspunten voor de meerderheidsaandeelhouder of investeerder
- Zorg voor een vrij algemeen geformuleerde drag along, zonder teveel (mogelijk) beperkende bepalingen. Dit zodat er ruimte en flexibiliteit is ten aanzien van een te realiseren exit;
- Formuleer de drag along als bindend en afdwingbaar. Denk aan een onvoorwaardelijke en onherroepelijke volmacht, verschaft aan de meerderheidsaandeelhouder of investeerder, om vanuit de drag along de overdracht van de aandelen aan de derde koper te kunnen realiseren.
Aandachtspunten voor de minderheidsaandeelhouder
- Probeer overeen te komen dat, zeker indien u een behoorlijk belang aan aandelen in de BV verwerft, elke aanhouder het drag along recht krijgt;
- Kom desgewenst een lock up periode overeen, gedurende welke de meerderheidsaandeelhouder niet mag verkopen / u bij verkoop mag meetrekken, reeds (kort) nadat u de aandelen heeft verworven. Tenzij dit juist de bedoeling is, in welk geval geen lock up periode heeft te gelden;
- Probeer te bedingen dat de drag along alleen door de meerderheidsaandeelhouder mag worden ingeroepen indien de derde koper bereid is om een substantieel gedeelte van alle aandelen (bijvoorbeeld tenminste 50 of 75%) te kopen;
- Beding dat de drag along alleen door de meerderheidsaandeelhouder mag worden ingeroepen bij een bona fide bod / bona fide koper c.q. bij een (beoogde) overdracht aan een derde partij die – naar objectieve maatstaven – is te kwalificeren als een gedegen partij;
- Verder kunt u denken aan (minimale) prijsafspraken zoals verkoop van de aandelen tegen (tenminste) marktconforme prijzen. Marktconform kan worden gedefinieerd (eventueel middels een prijsformule), waarbij tevens kan worden gedacht aan een geschillenregeling in geval van een geschil over waarde en prijs.
Drag along : vragen / advies ter zake nodig?
Heeft u naar aanleiding van dit blog over drag along vragen? Of wilt u juridisch advies over – of begeleiding bij een aandeelhoudersovereenkomst, werknemersparticipatie, deelneming in een BV of bij een bedrijfsoverdracht, dan kunt u mij bellen of mailen.
Ik ben u graag van dienst.
Berkel-Enschot, 10 april 2023
Auteur van dit artikel © :
mr. Enno Schets
Advocaat
Schets Advocatuur
013-5331752
06-57644156
Zie www.schetsadvocatuur.nl
Dit blog artikel is met aandacht geschreven, doch is algemeen van karakter en van informatieve aard. Deze algemene informatie kan niet of verminderd van toepassing zijn, zulks afhankelijk van de specifieke omstandigheden van uw situatie. Dit blog artikel dient derhalve niet als concreet juridisch advies te worden beschouwd. Elke situatie staat op zich en behoeft normaliter maatwerk. Schets Advocatuur aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor het gebruik en de gevolgen van het gebruik van de informatie uit dit blog artikel.
Deel dit artikel, kies uw platform!
Vraag of afspraak?
Voor vragen of een afspraak kan vrijblijvend contact worden opgenomen via:
- telefoonnummer 013-5331752 of 06-57644156;
- email: info@schetsadvocatuur.nl