Distributieovereenkomst

TIPS

De distributieovereenkomst kan een prima middel zijn om zaken te doen en expansie te realiseren. Wat is precies een distributieovereenkomst?

Een distributieovereenkomst is een overeenkomst, waarbij de leverancier (dat kan de fabrikant zijn) verplicht is bepaalde producten of diensten aan de distributeur te leveren, met het oog op doorlevering van die producten of diensten aan afnemers van de distributeur. De distributeur handelt daarbij voor eigen rekening/risico en op eigen naam, is in feite zelfstandig ondernemer en (weder)verkoopt de producten of diensten van de leverancier aan de afnemers.

Heeft u een vraag hierover? Of advies nodig of bijvoorbeeld een (concept) overeenkomst? Bel dan vrijblijvend naar 06-57644156 of mail naar info@schetsadvocatuur.nl – ik ben u graag van dienst!

Zie ook de checklist onderaan dit artikel.

Distributieovereenkomst: wie bent u?

Het antwoord op deze vraag is van groot belang bij het opstellen van een distributieovereenkomst of bij het beoordelen van een aan u voorgelegd concept van zo’n distributieovereenkomst.

Bent u leverancier, dan heeft u (ten dele) andere belangen dan dat u zelf de distributeur bent of wordt. Werk derhalve niet gezamenlijk met een standaard distributieovereenkomst die u even invult, doch denk echt goed na, vanuit uw eigen positie, waar uw (toekomstige!) belangen liggen en hoe die NU op schrift behoren te worden gesteld.

Distributieovereenkomst: geen speciale wettelijke regeling

Anders dan bijvoorbeeld de agentuurovereenkomst is de distributieovereenkomst niet specifiek in de wet geregeld. Dat betekent dat de onderlinge (rechts)verhouding van de bij de distributieovereenkomst betrokken partijen, leverancier en distributeur, worden beheerst door het algemene contractenrecht, de jurisprudentie en de redelijkheid en billijkheid. Daarnaast is het mededingingsrecht van toepassing, met name bij exclusieve distributieovereenkomsten.

Distributieovereenkomst: gevolgen en aandachtspunten

Doordat de rechten (van meestal “de zwakkere partij”, in dit geval veelal de distributeur) niet wettelijk geregeld zijn, bestaat er de nodige contractsvrijheid. Dat kan voordelig zijn, doch betekent ook goed opletten. Zijn de belangen voldoende gewaarborgd? Dat is een belangrijke toets, bij het opstellen/beoordelen van elk contract, zo ook bij de distributieovereenkomst.

Ik noem hierna enkele aandachtspunten voor beide partijen bij het opstellen/beoordelen van een distributieovereenkomst:

Distributieovereenkomst: exclusief of niet

Voor een distributeur kan het interessant zijn om exclusiviteit te bedingen, bijv. voor heel Nederland. Omgekeerd wil een leverancier dat niet altijd, dus is het zaak hierover goed na te denken, om dit vervolgens naar de wensen van elke partij in de distributieovereenkomst vast te leggen.

omschrijving van het product

Is de distributeur uitsluitend gerechtigd tot distributie van product A of vallen daar ook nieuw ontwikkelde/verbeterde, toekomstige versies van product A of andere (nieuwe) producten onder? Een distributeur kan belang hebben bij een ruime omschrijving hiervan in de distributieovereenkomst; een leverancier zoekt wellicht naar meer spreiding en heeft derhalve meer belang bij beperking van deze omschrijving.

afzetgebied

Vast gebied voor een bepaalde tijd of eventueel ook optie op meer afzetgebieden? Afzetgebied te wijzigen gedurende het bestaan van de distributieovereenkomst of juist niet en zo ja, hoe te wijzigen? Houd hierbij ook rekening met zaken als: mag een distributeur vanuit een ander afzetgebied reclame maken/klanten werven in datzelfde (exclusieve) Nederland? Denk aan internet, websites, webwinkels (zowel van de leverancier als van andere distributeurs). Het digitale universum houdt niet op bij de grens. Hoe ga je daarmee om?

concurrentiebeding

Tijdens/na de distributieovereenkomst, waarbij de distributeur geen gelijke producten mag verkopen. Dit kan een groot belang zijn voor de leverancier, terwijl de distributeur wellicht ook gelijke of soortgelijke producten van branchegenoten (keuze assortiment) wil kunnen aanbieden.

geen overdracht van rechten

Binnen de distributieovereenkomst zal een leverancier niet tegen zijn wil met een nieuwe distributeur geconfronteerd willen worden, terwijl een distributeur juist, misschien ook onder omstandigheden, de mogelijkheid wil hebben tot overdracht van zijn rechten aan een opvolger.

Bestellingen, aflevering, voorraad

Het is belangrijk dit interne gedeelte van het bedrijfsproces goed te regelen, zodat het profijt voor beide partijen bij de distributieovereenkomst zo groot mogelijk zal zijn.

Prijs, indexatie, recht prijs periodiek opnieuw vast te stellen

Het hoeft geen betoog hierover goede afspraken te maken. Het kan zinvol zijn dat beide partijen alhier in de distributieovereenkomst afspreken de overeenkomst te mogen opzeggen, als het partijen niet is gelukt overeenstemming te bereiken over de opnieuw vast te stellen prijs. Prijs is nogal eens het belangrijkste concurrentiemiddel en als daarover dan geen consensus bestaat …. .

Garantie door de leverancier te verschaffen?

Dit kan een groot belang zijn voor de distributeur. Hoe ver gaat deze garantie en aan welke voorwaarden moet zijn voldaan voor een rechtsgeldig beroep op de garantie? Leveranciers dienen hieraan ook voldoende aandacht te besteden, indien garantie wordt verleend.

Distributieovereenkomst: (Producten)aansprakelijkheid

Op basis van de (Nederlandse) wet is in beginsel de producent aansprakelijk voor schade (bij derden) veroorzaakt door een gebrek in of aan het product. De benadeelde kan echter veelal ieder in de keten aanspreken tot betaling van de schadevergoeding en de aangesproken partij dient (na betaling van de schade in der minne of na veroordeling tot betaling) de schade zelf te verhalen bij de (uiteindelijke “echte”) producent/fabrikant. Deze problematiek speelt met name bij producenten van buiten de EG. Een distributeur doet er goed aan hierover na te denken en evt. te regelen dat indien hij/zij ter zake wordt aangesproken door een afnemer, de leverancier de door de distributeur betaalde schade als gevolg van de (producten)aansprakelijkheid vergoedt aan de distributeur. Als alternatief of extra element kan worden gedacht aan een contractuele vrijwaring door de leverancier van de distributeur.

Kosten van reclame/verkoopbevordering

Om welke kosten gaat het en wie betaalt deze? Omdat deze kosten kunnen oplopen, is het goed hierover na te denken en dit vast te leggen in de distributieovereenkomst.

Geheimhouding

Over het algemeen is het zinvol dit te bedingen en op te nemen in de distributieovereenkomst.

Minimum omzetverplichtingen en evt. sancties

Tegenover de eventueel door de leverancier verleende exclusiviteit kan in het belang van de leverancier een minimum omzetverplichting worden afgesproken en een evt. sanctie worden opgenomen indien dit niet wordt gehaald. Die sanctie kan (uiteindelijk) de bevoegdheid zijn van de leverancier om de distributieovereenkomst op te mogen zeggen.

Duur van de distributieovereenkomst

Een distributeur zal, mede vanwege veelal te plegen of gepleegde investeringen, willen gaan voor een langere overeenkomst, terwijl de leverancier het liever (eerst) wil aanzien door bijvoorbeeld een contract voor bepaalde tijd van 1 jaar aan te gaan, evt. te verlengen met telkens 1 jaar tenzij tussentijds opgezegd. Aangaande de duur en beëindiging van de distributieovereenkomst zijn allerlei varianten mogelijk; het is zinvol hier goed bij stil te staan.

Beëindiging/duur opzegtermijn

Vanuit de rechtspraak geldt dat een redelijke opzegtermijn in acht dient te worden genomen. Advies: houd hiermee rekening bij het opstellen van de distributieovereenkomst.

Toepasselijk recht en bevoegde rechter

Probeer “een thuiswedstrijd te spelen”, zou ik zeggen (een rechter dicht bij huis) en zorg voor toepasselijkheid van Nederlands recht. Ik zie de gang naar de rechter sowieso nogal eens contractueel in de distributieovereenkomst uitgesloten worden (men kiest dan voor bijv. arbitrage); wat mij betreft wordt de gang naar de “gewone” rechter open gehouden.

Checklist distributieovereenkomst

1. Zie bovengenoemde tips over de distributieovereenkomst
2. Inventarisatie: wat zijn de wensen en bedoelingen van partijen? Wat past het beste?
3. Kijk ook naar het (beoogde) handelen in de praktijk – welk contract zou de lading dekken? Want u kunt het contract wel distributieovereenkomst willen noemen. Als echter de samenwerking feitelijk neerkomt op agentuur, kan de rechter de samenwerking kwalificeren als agentuur, met alle (dwingendrechtelijke) gevolgen van dien.
4. Kies het soort contract. Wat past het beste?
– distributie, agentuur of een andere vorm van samenwerking
– verkoop of bemiddeling
– verdienmodel: marge of provisie
– hoe prijzen bepalen? Voorwaarden stellen of vrijheid daarin?
– welk gebied / exclusief of niet
– internet (te regelen hoe daarmee om te gaan)
5. Mededingingsrecht – bij opstellen distributieovereenkomst belangrijk.
– niet alle prijsafspraken zijn mogelijk toegestaan. Adviesprijzen mogen wel;
– zo zijn in beginsel vaste prijzen of vaste wederverkoopprijzen niet toegestaan;
– verboden zijn in beginsel weer wel minimum wederverkoopprijzen;
– niet verboden zijn in beginsel maximum wederverkoopprijzen.

Tenslotte

Dit artikel behandelt slechts een selectie van onderwerpen, die bij het opstellen/beoordelen van een distributieovereenkomst van belang kunnen zijn. Andere, niet genoemde, aspecten kunnen zeker ook belangrijk zijn, afhankelijk van de situatie, wensen en bedoelingen. Vooraf kritisch over nadenken en (laten) checken is eenvoudigweg raadzaam. Ervaring met dit soort contracten en proceservaring met geschillen rondom (distributie)overeenkomsten helpen bij het beoordelen en opstellen van een distributieovereenkomst.                                              

Berkel-Enschot, 21 oktober 2013
Auteur van dit artikel © :
mr. Enno Schets
Advocaat
Schets Advocatuur
013-5331752/06-57644156
Zie www.schetsadvocatuur.nl