Koopovereenkomst aandelen: opstellen vanuit de koper. Tips!

Koopovereenkomst aandelen: een koopovereenkomst aandelen is een (bij voorkeur schriftelijke) overeenkomst welke wordt gebruikt bij de (ver)koop van aandelen in een bedrijf. Het is een belangrijk (bewijs)stuk bij het regelen van de verkoop en aankoop van aandelen, waarbij de rechten en verplichtingen van zowel de koper als de verkoper worden vastgelegd.

Het is belangrijk om, bij het opstellen of beoordelen van koopovereenkomst aandelen te denken en handelen vanuit u als koper. Het maakt veel verschil of je verkoper of koper bent. Het kopen van een bedrijf kan een risicovolle aangelegenheid zijn. Het is zaak om bestaande of mogelijke risico’s zoveel mogelijk te contractueel te beperken. En daartoe bijvoorbeeld zekerheden te bedingen. Of andere voorzieningen te treffen.

Schets Advocatuur heeft een checklist opgesteld, met aandachtspunten voor de koopovereenkomst aandelen. Bezien vanuit het perspectief van de koper.

Dit blog artikel behandelt beknopt de inhoud en de juridische aspecten van een koopovereenkomst aandelen, met als doel inzicht in dit document te verschaffen.

Heeft u vragen of wilt u overleggen over een koopovereenkomst aandelen of aanverwante zaken, dan kunt u mij bellen: 06- 57644156 of mailen: info@schetsadvocatuur.nl

Wilt u uw aandelen of bedrijf verkopen, bent u verkoper, dan verwijs ik u graag naar mijn blog artikel: verkoopovereenkomst aandelen: tips voor u als verkoper!

Koopovereenkomst aandelen: ervaring in vele branches

Enno Schets van Schets Advocatuur is sinds 1998 als jurist en advocaat actief in bedrijfsovername. Op dagelijkse basis. Aldus bestaat veel ervaring met het opstellen van een koopovereenkomst aandelen. Zie de transactielijst van bedrijfsovernames op deze website. In allerlei branches. MKB breed. Daardoor veel meegemaakt, veel geleerd.

De omvang van deze transacties varieert van enkele honderdduizenden Euro’s of minder tot tientallen miljoenen Euro’s. Het betreft nationale en internationale transacties, onder andere met bedrijven gevestigd in Engeland, Zwitserland, Frankrijk, België, Canada, Australië, Denemarken, in meerdere Europese landen of wereldwijd.

Waar nodig of waar wenselijk wordt in teamverband gewerkt. Met de kopend ondernemer. En met andere adviseurs zoals accountant, fiscalist, corporate finance kantoor of adviseur bedrijfsovername. Daar waar kennis ontbreekt, wordt die ook aangevuld met andere advocaten, gespecialiseerd op andere terreinen.

Wilt u meer weten, dan kunt u de pagina aanbevelingen bekijken.

De zeg maar spiegelbeeldige variant van een aandelentransactie is een activa (en passiva) transactie. Voor uitleg daarover, zie bijgaand blog artikel van Schets Advocatuur.

Inhoud van de koopovereenkomst aandelen vanuit koper

Als koper van een bedrijf of aandelen bent u in feite afhankelijk van de juistheid en volledigheid van door verkoper verschafte informatie. Natuurlijk doet u onderzoek. Due diligence of boekenonderzoek genoemd. Of laat u dat onderzoek door deskundigen verrichten. Ook daar dient verkoper de gevraagde informatie te verschaffen. De koopovereenkomst aandelen dient waarborgen, garanties, soms zekerheden en andere voorzieningen te bevatten. Denk aan bepalingen over aansprakelijkheid, schade, vrijwaringen en verrekening.
Voor het geval dat de door verkoper verschafte informatie niet klopt. Of niet volledig is.

Als koper kunt u dus niet volstaan met een koopovereenkomst aandelen van 1 of 2 pagina’s. Een koopovereenkomst aandelen bevat verschillende voor koper essentiële elementen en clausules. Ter bescherming van zijn of haar positie. En om de details van de transactie vast te leggen.

Hieronder volgt een overzicht van enkele belangrijke punten die vaak namens koper in een koopovereenkomst worden opgenomen:

1. Locked box als transactiesystematiek. Bij de locked box methode wordt de onderneming gekocht per de effectieve datum, meestal 1 januari. Deze datum ligt (ver) voor de datum van ondertekening van de koopovereenkomst en de overdracht van de aandelen. Verkoper garandeert aan koper dat de gekochte onderneming bij overdracht van de aandelen is zoals op de effectieve datum. Winsten en verliezen na effectieve datum horen bij de gekochte onderneming en komen koper toe.
   Voor koper is het belangrijk goed te regelen dat verkoper tussentijds geen zgn. (financiële) onttrekkingen mag doen. En dat verkoper koper terugbetaalt, indien daarvan achteraf wel sprake blijkt te zijn geweest.
2. Partijgegevens. Alleen de verkoper en koper zelf als partij? Of ook de vennootschap als partij? Of tevens anderen, al dan niet in relatie tot bepaalde verplichtingen? De overeenkomst moet tenminste de namen, contactgegevens en vertegenwoordigingsbevoegde bestuurder van zowel de (rechtspersoon) verkoper als de (rechtspersoon) koper bevatten.
3. Overwegingen (of considerans). Behoort in beginsel niet tot “het overeengekomene” tussen partijen. Wat zien we erin terug? De beschrijving van de voorgeschiedenis van onderhandelen, bedoeling partijen, verrichte boekenonderzoek, verkregen (interne) goedkeuring(en), bereikte overeenstemming etc. Hierin staan vaak belangrijker items dan men denkt. Denk ook aan (bepaalde) definities. Belangrijk om deze overwegingen onderdeel van de overeenkomst te maken.
4. Bijlagen zoals de definities van de koopovereenkomst aandelen. Essentieel om de bijbehorende bijlagen en definities goed door te (laten) nemen. Zij vormen samen met de overeenkomst de koopovereenkomst aandelen. Deze definities en bijlagen kunnen de omvang van de transactie en (dus) de aansprakelijkheid van verkoper vergroten of soms juist verkleinen. Bijlagen kunnen bijvoorbeeld zijn een uitgebreide set garanties, jaarrekeningen, besluit bestuurswissel en decharge bestuur, uitwerking afrekeningen / geschillenregeling, voorbeeld berekening koopsom aandelen etc.
5. Titel transactie en beschrijving van de aandelen. De titel is koop of bijv. huurkoop. Zorg voor een gedetailleerde beschrijving van de gekochte aandelen, inclusief het aantal aandelen, nummers en het soort aandelen (bijv. gewone aandelen of preferente aandelen) en andere relevante kenmerken.
6. Koopprijs en betalingsvoorwaarden. De koopovereenkomst aandelen moet de overeengekomen koopprijs juist en volledig vermelden, evenals de betalingsvoorwaarden daarvan (denk aan tijdstip en de wijze van betaling), betaling ineens of in delen, (achtergestelde) lening verkoper, earn out etc.
   Heeft u als koper de koopprijs gebaseerd op een waardering van de onderneming, dan kan ervoor worden gekozen deze waardering en koopprijsformule op te nemen in de koopovereenkomst aandelen. Omdat dit positieve gevolgen kan hebben voor de hoogte van de in voorkomend geval van verkoper te claimen schadevergoeding.
7. Vorderingen / schulden tussen verkoper – vennootschap. Houd rekening met eventueel bestaande vorderingen of schulden tussen verkoper en de vennootschap. Ook met eventueel bestaande bankfinanciering en vrijgave zekerheden. Hoe ga je hier als koper mee om?
8. Leveringshandelingen op de leveringsdatum bij de notaris. Denk aan akte levering aandelen, bijwerken aandeelhoudersregister, bestuurswissel + decharge bestuur, inschrijving KvK etc.
9. Garanties. Dit zijn verklaringen / garanties van de verkoper over de juistheid en volledigheid van de verstrekte informatie aangaande het bedrijf en de aandelen. Deze clausules bieden bescherming aan de koper en stelt hem of haar in staat om schadeloosstelling te eisen als de garanties onjuist blijken te zijn. Het is zowel voor verkoper als voor een koper erg belangrijk veel aandacht aan deze garanties te schenken.
10. Opschortende voorwaarden en overgangsperiode. De koopovereenkomst aandelen kan bepaalde voorwaarden bevatten waaraan voldaan moet worden voordat de transactie definitief kan doorgaan, zoals goedkeuring door regelgevende instanties. Bovendien kan er een overgangsperiode worden vastgesteld om een soepele overdracht van de aandelen te waarborgen. Waarbij de verkoper gedurende een bepaalde periode werkzaam blijft voor de verkochte onderneming. Zowel verkoper als koper hebben een groot belang bij continuïteit / goed blijven draaien van de verkochte / gekochte onderneming.
11. Aansprakelijkheid verkoper en door verkoper gewenste beperkingen daartoe. Een onderwerp dat nogal eens tot discussie aanleiding geeft. Wat is hierbij inzake de koopovereenkomst aandelen gebruikelijk? Waarop met name te letten? Ik informeer u graag hierover.
12. Overige clausules: er kunnen verschillende andere clausules worden opgenomen in een koopovereenkomst aandelen, afhankelijk van de specifieke behoeften van de transactie. Enkele voorbeelden hiervan zijn bepalingen met betrekking tot niet-concurrentie, geheimhouding, geschillenbeslechting, toepasselijk recht en bevoegde rechter en overdracht van andere activa of contracten.

Naast bovenstaande items zijn er ten behoeve van koper nog vele essentiële zaken te noemen. Waar je vanuit het perspectief van koper naar moet kijken. Ik ben graag bereid deze met u door te nemen. Indien u een koopovereenkomst aandelen heeft ontvangen of willen laten opstellen.

Juridische / andere aspecten van een koopovereenkomst aandelen

Een koopovereenkomst aandelen is een juridisch bindend document en moet voldoen aan de wetgeving en (andere) voorschriften die van toepassing zijn in het rechtsgebied waarin de transactie plaatsvindt.

Enkele belangrijke andere (juridische) aspecten bij het opstellen en uitvoeren van een koopovereenkomst aandelen:

1. Geldigheid van de overeenkomst: om juridisch bindend te zijn, moet een koopovereenkomst aandelen aan bepaalde vereisten voldoen. Denk aan de bevoegdheid van verkoper. De statuten van elke BV in Nederland kennen doorgaans een blokkeringsregeling of goedkeuringsregeling. Van belang indien er meerdere aandeelhouders zijn. Zo ja, is er eerder een aandeelhoudersovereenkomst gesloten met beperkende bepalingen?
   Zijn de aandelen of onderneming niet beslagen? Bestaan er zekerheidsrechten, in het kader van een (bancaire) financiering?
2. Regulatoire goedkeuringen: afhankelijk van de aard van het bedrijf en de betrokken partijen, kan het nodig zijn om goedkeuring te verkrijgen van regelgevende instanties, zoals mededingingsautoriteiten of toezichthoudende organen, voordat de transactie kan worden afgerond. Dit kan de nodige tijd en inspanning vergen en moet in de koopovereenkomst aandelen worden opgenomen.
   Een voorbeeld hiervan zijn de SER Fusiegedragsregels. Of denk aan de WOR.
3. Due diligence (boekenonderzoek): Het is (in eerste instantie) voor de koper belangrijk om grondig onderzoek te doen naar het bedrijf en de aandelen alvorens de koopovereenkomst aandelen te ondertekenen. Doch ook verkoper dient zijn bedrijf goed te kennen en voor te bereiden op een verkoop. Zie bijgaand blog artikel van Schets Advocatuur.
   Het due diligence omvat onderzoek naar de financiële situatie, aanwezigheid van (potentiële) juridische geschillen, contractuele verplichtingen (denk ook aan zgn. change of control bepalingen) en andere relevante aspecten die van invloed kunnen zijn op de waarde van de aandelen.
4. Mededelingsplicht. Verkoper heeft een mededelingsplicht. Bedenk dat deze gaat boven de verplichting van een koper tot onderzoek. Zie bijgaand blog artikel daarover. Neemt niet weg dat het als koper verstandig is om uitgebreid onderzoek te (laten) doen. Mede door specialisten, zeker bij grote(re) belangen of dealomvang. Beter (grote) problemen vooraf ontdekt en regelen met verkoper. Of van de deal afzien als dat het meest verstandig is. Dan (grote) ellende achteraf.

Overdracht aandelen: de notariële akte en bijbehorende documentatie

Voor de overdracht van aandelen volstaat een koopovereenkomst aandelen niet. De koopovereenkomst is de zgn. titel. Levering van de aandelen vindt plaats middels een notariële akte van levering aandelen. Deze akte kan verwijzen naar de koopovereenkomst aandelen en dient aan te sluiten op deze koopovereenkomst.

Verder staat de koopovereenkomst aandelen vaak niet alleen. Besloten kan worden dat de verkopend aandeelhouder / bestuurder na verkoop aan de onderneming verbonden blijft. Bijvoorbeeld voor overdracht van alle activiteiten. Dan wordt veelal een managementovereenkomst opgesteld.
Vertrekt de bestuurder en wordt de koper benoemd tot bestuurder, dan zijn diverse AVA besluiten nodig. Leidend tot een bestuurswisseling. Met, optredend voor verkoper, decharge aan de vertrekkend bestuurder.
Indien de verkoper een deel van de bedrijfsovername aan koper financiert, is een, veelal achtergestelde, geldlening nodig.
Verkoper van zijn / haar bedrijf kan zekerheden van koper verlangen. Indien de betaling van de koopprijs in termijnen plaatsvindt. Denk aan een escrow overeenkomst of aan een vermogensinstandhoudingsverklaring.

Schets Advocatuur kan al deze bijbehorende transactiedocumentatie voor u opstellen. Als u de zoekfunctie van deze website gebruikt, vindt u blog artikelen of pagina’s met tips over decharge, achtergestelde lening, escrow overeenkomst etc.

Verkoper of koper van aandelen?

Het maakt aldus zeker verschil of u aandelen verkoopt, dus verkoper bent of dat u aandelen koopt. Als een (adviseur van) verkoper de concept koopovereenkomst aandelen aanlevert, is het belangrijk om de inhoud goed vanuit koper te bekijken. Ook naar wat er ontbreekt, in het belang van koper. We kennen kopers vriendelijke bepalingen, die niet mogen ontbreken.
Kennis van – en ervaring met het opstellen van dit soort overeenkomsten is belangrijk en strekt ten voordele van de cliënt.

Vragen / advies ter zake nodig?

Een koopovereenkomst aandelen is een belangrijk stuk. Het vergt voorbereidend overleg en bespreking. Maatwerk. Het is raadzaam om professioneel advies in te winnen bij een gespecialiseerde jurist of advocaat bij het opstellen of beoordelen van een koopovereenkomst aandelen.

We kunnen de koopovereenkomst aandelen ook in het Engels voor u opstellen. De share purchase agreement. Of voor u beoordelen en aanpassen. Waar nodig.
Zie ook PitchBook voor mijn (Engelstalige) profiel binnen de M&A branche.

Heeft u naar aanleiding van deze pagina over koopovereenkomst aandelen vragen?
Of wilt u als koper juridisch advies over – of begeleiding bij een bedrijfsovername, bedrijfsoverdracht of bij een deelneming / participatie in een bedrijf? Dan kunt u mij bellen, appen of mailen. Dat kan ook voor informatie en overleg over de mogelijke kosten.

Bijvoorbeeld over de kosten voor het opstellen van een concept (ver)koopovereenkomst aandelen. Of over de kosten voor het beoordelen van een ontvangen concept koopovereenkomst, afkomstig van (de adviseurs van) verkoper.
Desgewenst behoort een quick scan van de stukken tot de mogelijkheden.
Zodra ik u heb gesproken en (bij voorkeur) de voor beoordeling benodigde documenten van u heb ontvangen, kan ik een offerte afgeven. Of zo mogelijk een vaste prijs voor het opstellen of beoordelen van de eerste concept koopovereenkomst aandelen.
Dan weet u op voorhand waar u aan toe bent.

Ik ben niet alleen lid van de Orde van Advocaten, maar tevens van twee specialistenverenigingen op het gebied van bedrijfsovername:

• BOBB
• DCFA

Ik ben u graag van dienst.

Mr. Enno Schets
Advocaat
Schets Advocatuur
013-5331752
06-57644156
Zie www.schetsadvocatuur.nl

Dit blog artikel is met aandacht geschreven, doch is algemeen van karakter en van informatieve aard. Deze algemene informatie kan niet of verminderd van toepassing zijn, zulks afhankelijk van de specifieke omstandigheden van uw situatie. Dit blog artikel dient derhalve niet als concreet juridisch advies te worden beschouwd. Elke situatie staat op zich en behoeft normaliter maatwerk. Schets Advocatuur aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor het gebruik en de gevolgen van het gebruik van de informatie uit dit blog artikel.